Περι της κρίσεως

του Μπρίκη



Είμαστε πια και επισήμως σε περίοδο κρίσης. Οι τράπεζες ανά την υφήλιο αντιμετωπίζουν άλλες μεγάλο και άλλες λιγότερο μεγάλο πρόβλημα. Η Ισλανδία βάρεσε ήδη πτώχευση.


Η κρίση ακόμα δεν έχει φτάσει σ' εμάς. Στην Ελλάδα. Και ούτε θα έχει τις επιπτώσεις που θα έχει στις άλλες χώρες της Ευρασίας ούτε βέβαια στις Η.Π.Α. που ήδη έχουν αρχίσει να σχηματίζονται ουρές ανέργων και παραγκουπόλεις γύρω από τις καθώς πρέπει γειτονιές με τα απούλητα σπίτια. Και δεν είναι μόνο οι εργάτες και οι άποροι. Είναι και αυτοί που'χαν μια υποτιθέμενη οικονομική επιφάνεια και μέσα σε μια νύχτα έχασαν όσα νόμιζαν ότι είχαν. Αυτοί που όπως λέμε ήταν μέσα στην φούσκα.


Ένας άλλος κίνδυνος

Η κρίση, κρίση είναι θα περάσει. Σε δύο, τρία χρόνια το πολύ. Βλέπουμε να υπάρχει και κάποια σωφροσύνη στους Ευρωπαίους ηγέτης πράγμα που ελπίζουμε να ισχύει και για τον Ομπάμα. Κάποια μέτρα έχουν ήδη παρθεί και γενικά υπάρχει το κλίμα αντίθετα με την κρίση του 29' να παρέμβει γρήγορα το κράτος για να επανέλθει η οικονομία.
Αν σκεφτούμε τι ακολούθησε την Μεγάλη Ύφεση μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ποιος είναι αυτός ο κίνδυνος που αναφέρω. Έξαρση του εθνικισμού, άνοδος του φασισμού, απολυταρχικά καθεστώτα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και εν τέλει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Δεν λέω βέβαια ότι κινδυνεύουμε να ξαναδούμε φασιστικά καθεστώτα ή έναν ευρωπαϊκό πόλεμο. Αλλά έξαρση του ρατσισμού και του εθνικισμού και μια άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Ήδη αυτό είδαμε να συμβαίνει στην λαβωμένη Αυστρία που έτσι και αλλιώς έχει μια προδιάθεση. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα. Εν μέσω ύφεσης είναι πιθανόν να δούμε τις ρατσιστικές επιθέσεις και τις φυλετικές διαμάχες να πολλαπλασιάζονται με τρόπο που τα επεισόδια στα προάστια του Παρισιού πριν μερικά χρόνια να δείχνουν ελάσσονος σημασίας. Οι γηγενείς θα κατηγορούν τους μετανάστες ότι τους παίρνουν τις δουλειές, οι μετανάστες χωρίς δουλειά θα σπρώχνονται στην παρανομία κ.ο.κ. Γενικά η απελπισία είναι ικανή να γεννήσει έντονο μίσος. Ελπίζω να βγούμε από αυτήν την κρίση περισσότερο άνθρωποι απ' ότι μπήκαμε και όχι λιγότερο.


Θέμα ψυχολογίας

Τελικά όλα στην οικονομία είναι θέμα ψυχολογίας. Τουλάχιστον αυτό αντιλαμβάνομαι εγώ με το φτωχό μου το μυαλό. Τα εισοδήματα μας δεν έχουν ακόμα μειωθεί και όμως ρίξαμε κατακόρυφα την κατανάλωση επειδή απλά μας είπαν τα κανάλια ότι υπάρχει κρίση. Λες και είμαστε μπλεγμένοι όλοι στα χρηματιστήρια ή έχουμε όλοι στεγαστικά δάνεια. Φύλα για να'χεις λέει ο σοφός Λάος αλλά άμα δεν δώσεις πως θα κινηθεί η οικονομία; Δεν είναι τραγικό που για παράδειγμα επειδή εμείς αγοράζουμε ένα σώβρακο λιγότερο ο άλλος χάνει την δουλειά του. Τι είναι ο εργάτης στον καπιταλισμό; Ένα μικρό πιόνι. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι αποζημιώσεις που πολλές φορές φτάνουν τον μισθό ενός χρόνου.


Τέλος του καπιταλισμού

Κατ' εμε ότι σήμαινε το 1989 για τον επονομαζόμενο "υπαρκτό σοσιαλισμό" σημαίνει και το 2008 για τον καπιταλισμό. Είναι πλέον σαφές ότι η ελεύθερη οικονομία δεν μπορεί να αφήνεται ανεξέλεγκτη. Πρέπει να μπουν κανόνες και να δημιουργηθούν ελεγκτικοί μηχανισμοί. Η κρατική παρέμβαση είναι κάτι το απαραίτητο. Το μεικτό σύστημα είναι φανερό ότι είναι το μόνο που μπορεί να διασφαλίσει την ευημερία. Η σοσιαλδημοκρατία έρχεται ξανά στο προσκήνιο τον καιρό που όλοι λέγαν ότι έχει πεθάνει. Αρκεί να το καταλάβουν και οι Αμερικάνοι που βλέπουν τον σοσιαλισμό σαν φάντασμα και κατηγορούν τον Ομπάμα για "κρυφοκομμούνι". 'Έλεος, ακόμα και ο Γιωργάκης είναι πιο αριστερός από τον Μπάρακ.